बारीश

(A beautiful poem by Gulzar sahab depicting two different views- an innocent view of his daughter who is just enjoying rain and a worried view of a father who is not able to see beyond problems a rain can cause.)

देर तक बैठे हुए दोनो ने बारीश देखी

वो दिखाती थी मुझे बिजली की तारो पे लटकती हुई बुँदे
जो ताक्कुब में थी एक दुसरे के,
और एक दुसरे को छुतेही तारोसे लिपट जाती थी...
 मुझको ये फ़िक्र के बिजली का करंट
छू गया किसी नँगी तारसे तो
आग के लग जानेका भय होगा...

 उसने कागज़ की कई कश्तिया
पानी में उतारी
और ये कह के बहा दी के 
’समंदर में मिलेंगे’...

 मु्झको ये फ़िक्र की
इस बार भी सैलाब का पानी
कुदके उतरेगा कोहसार से जब
तोड के ले आयेगा ये कच्चे किनारे

ओक में भरके वो बरसात का पानी
अधभरी झीलो को तरसाती रही
वो बहोत छोटी थी, कमसिन थी,
 वो मासूम बहोत थी...

 आविशारोके तरन्नूम पे कदम रखती थी
और गुँजती थी...
और में उम्र के इफ़्कार में गुम,
 तजुर्बे हमराह लिये...
साथ ही साथ में
बहता हुआ...चलता हुआ... बह्ता गया

-
　गुलज़ार

देवा, ह्याही देशात पाऊस पाड

(दि.पु.चित्रे यांच्या ह्या कवितेतील पाऊस हा आशिर्वादाचा, कृपेचा पाऊस आहे आणि त्या सदिच्छेसाठी देवाला घातलेलं हे साकडं)

देवा, ह्याही देशात पाऊस पाड
जिथे पाण्याला येतो खुनाचा वास
जिथे हिंसेच्या मळ्यात पिकतो ऊस अन ताग
देवा, जिथे तू आहेस तोवर निषिद्ध आहे वैताग

देवा, ह्याही देशात पाऊस पाड
जिथे माणसांच खत घालून समाज उगवतात
जिथे बळी जाणारे तुझ्यावर विश्वास ठेवतात
आणि बळी घेणारे तुझेच अवतार असतात

देवा, ह्याही देशात पाऊस पाड
जिथे दुष्काळही नशिब फळवून जातात
जिथे माणुसकीची यंत्र अखंड चालू असतात
जिथे परोपकाराचा ओव्हरटाईम सदैव चालतो

देवा, ह्याही देशात पाऊस पाड
कारण इथे भरपूर खाणारे गाणी गातात
आणि उपाशी मरणारे त्यांना साथ करतात
जिथे दुष्काळ आणि सुकाळ एकत्र नांदतात
देवा, ह्याही देशात पाऊस पाड

-
दि. पु. चित्रे

ओढ पावसाची

(एका लहान मुलाचा पावसाशी संवाद आणि त्याला ’न भिजण्याची’ एक गोंडस धमकी)

चिंब होऊन वाहतो
घाम तनामनातून
तू का कोरडा अजून?
ये  ना झिम्माड धाऊन...

नभ फाटून कोसळ
अस्सा वाऱ्याला घुसळ
माझ्या बालपणावर
जरा मायेने पसर...

धुंद होऊन न्हाऊ रे
गाणी तुझीच गाऊ रे
वीजा, वारा नि धारांचा
खेळ आगळा पाहू रे...

तू असा खळाळत
रानावनातून चल
झाडावेली समवेत
रंग माझाही बदल...

मी साठवतो तुला
मनी गोठवतो तुला
पुन्हा येण्याच्या वचनी
दूर पाठवतो तुला...

तुझ्या येण्याच्या आशेने
मन वितळू लागले
दिवे लागता काजवे
मंद पाजळू लागले...

ओढ माझ्या मनातली
तुला कळत का नाही?
जर येशील उशिरा
बघ बोलणार नाही...

कित्ती केला गडगडाट
अशा वाजवून वीजा
मग बस तू रडत
मी भिजणार नाही...

- अमेय घरत